Choroba hashimoto

Strona główna E Schorzenia E Choroba hashimoto
Choroba Hashimoto inaczej nazywana przewlekłym zapaleniem tarczycy prowadzi do stopniowego uszkodzenia tego gruczołu i zmniejszenia produkowanych przez niego hormonów. Dotyka w większości kobiet.
Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, co oznacza, że układ odpornościowy produkuje przeciwciała, które niszczą własne komórki tarczycy. W wyniku tego dochodzi do ich zaniku i niedoczynności. Hashimoto może rozwijać się latami, nie dając żadnych objawów.
choroba hashimoto diagnostyka Warszawa
Tarczyca jest małym gruczołem u podstawy szyi, wytwarza hormony, które odpowiadają za kontrolę wielu czynności w ciele, takich jak szybkość bicia serca czy funkcjonowanie metabolizmu.
Zwiększone prawdopodobieństwo zachorowania występuje u kobiet, które chorują osiem razy częściej niż mężczyźni. Ma to prawdopodobnie związek z hormonami kobiecymi. Część kobiet, w rok po urodzeniu dziecka, zmaga się z problemami z tarczycą, które ustępują samoczynnie. Jednak u około 20% z nich w późniejszym czasie wykształci się Hashimoto.
Ryzyko zachorowania wzrasta też u osób, u których choroba wystąpiła już w rodzinie oraz jeśli pacjent ma inną chorobę autoimmunologiczną, taką jak: reumatoidalne zapalenie stawów, celiakię, cukrzycę typu 1, niedokrwistość złośliwą czy toczeń.
Coraz częściej zdarza się, że choroba Hashimoto pojawia się u osób bardzo młodych, nastolatków, ale w większości występuje między 40 a 60 rokiem życia.
Lekarze nie wiedzą dokładnie, co wywołuje tę autoagresywną odpowiedź organizmu. Niektórzy z nich uważają, że wirus lub bakteria może być przyczyną, inni z kolei wierzą, że jest nią uszkodzony gen. Autoimmunologiczne choroby tarczycy są zazwyczaj uwarunkowane genetycznie, a człowiek nie ma wpływu na ich występowanie.
Przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy to postępujące schorzenie. W początkowej fazie jego objawy mogą być niejednoznaczne. Mowa jest wtedy o utajonej niedoczynności tarczycy. Do wykrycia jej w tym momencie niezbędne będą badania poziomu hormonów. Postępująca choroba u wielu osób przekształca się w pełnoobjawową niedoczynność tarczycy.
Niedoczynność, czyli niewystarczająca ilość hormonów tarczycy we krwi, przyczynić się może do wysokiego poziomu cholesterolu, co zwiększa ryzyko chorób serca. W skrajnych wypadkach nieleczona niedoczynność może prowadzić nawet do śpiączki lub niepłodności.

OBJAWY

Do pierwszych objawów choroby zaliczamy, powiększoną tarczycę, zwaną wolem. Inne objawy niedoczynności tarczycy z powodu Hashimoto mogą objawiać się następująco:

  • zmęczenie i ospałość,
  • zwiększona wrażliwość na zimno,
  • zaparcia,
  • blada, sucha skóra,
  • opuchnięta twarz,
  • kruche paznokcie,
  • wypadanie włosów,
  • niewyjaśniony przyrost masy ciała,
  • bóle mięśni, tkliwość i sztywność,
  • bóle stawów i sztywność,
  • słabe mięśnie,
  • nadmierne lub długotrwałe krwawienie miesiączkowe
  • depresja,
  • utrata pamięci.
Ze względu na to, że objawy niedoczynności mogą być mylone z innymi chorobami, pacjenci często zgłaszają się już w momencie, kiedy gruczoł został poważnie uszkodzony. Ciężkość objawów zależy od czasu trwania choroby i jej nasilenia.
Jeśli cierpisz z powodu niedoczynności tarczycy, szczególnie jeśli czujesz się coraz częściej ospały, wystąpiły zaparcia, sucha skóra, ochrypły głos, a jesteś w grupie ryzyka wystąpienia choroby, lekarz pierwszego kontaktu z pewnością przeprowadzi z Tobą wywiad oraz zleci badania laboratoryjne, a czasem także obrazowe (USG tarczycy) i określenie poziomu hormonu TSH.
Kiedy tarczyca zawodzi, przysadka mózgowa zaczyna produkować więcej hormonu tyreotropowego stymulującego tarczycę (TSH), aby pobudzić ją do produkcji hormonów. Tak więc wysoki poziom hormonu TSH jest oznaką niedoczynności tarczycy. Należy jednak pamiętać, że poziom tego hormonu jest unikalny dla każdego pacjenta i określenie prawidłowego – należy do lekarza. W przypadku podwyższonego wyniku lekarz zleca dodatkowe badania. Jawną niedoczynność tarczycy mamy przy podwyższonym stężeniu TSH i obniżonym stężeniu tyroksyny (FT4). Pamiętać należy, że w utajonej niedoczynności tarczycy stwierdza się podwyższony poziom TSH i prawidłowe wyniki FT4.
Badanie krwi może potwierdzić obecność przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycy (przeciwciała TPO). Peroksydaza tarczycowa, to enzym, biorący udział w wytwarzaniu hormonów – tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3) . Ale test na obecność przeciwciał TPO nie jest dodatni u wszystkich z zapaleniem tarczycy Hashimoto. Wiele osób ma obecne przeciwciała przeciwko TPO, ale nie ma wola, niedoczynności tarczycy ani innych problemów. Miano przeciwciał nie wykazuje zależności z kliniczną aktywnością choroby.
W chorobie Hashimoto dochodzi do zmniejszenia lub zwiększenia tarczycy. W przeszłości lekarze nie byli w stanie wcześnie wykrywać niedoczynności tarczycy (głównego wskaźnika choroby Hashimoto), dopóki objawy nie były dość uciążliwe. Dziś za pomocą czułego testu TSH lekarze mogą zdiagnozować zaburzenia czynności tarczycy znacznie wcześniej, często, zanim wystąpią przykre objawy.

LECZENIE

Terapia choroby Hashimoto najczęściej obejmuje leczenie niedoczynności tarczycy. Jeśli nie ma dowodów niedoboru hormonów, a tarczyca funkcjonuje normalnie, lekarz może zalecić obserwację i odpowiednią dietę. Jeśli potrzebujesz lekarstw, będzie oznaczało to przyjmowanie lewoskrętnej tyroksyny (L-T4), syntetycznego hormonu tarczycy, prawdopodobnie do końca życia. Terapia ta u większości prowadzi do złagodzenia objawów choroby i poprawy jakości życia.
Najważniejsze w przypadku niedoczynności jest uregulowanie poziomu TSH w organizmie i przywrócenie równowagi w organizmie. Dawka leku dobierana jest indywidualnie dla każdego pacjenta i zależy od takich czynników jak: wiek, masa ciała, inne schorzenia towarzyszące, przyjmowane leki i zaawansowanie samej choroby. Leczenie nie wymaga hospitalizacji, chyba że lekarz w oparciu o ocenę stanu pacjenta uzna, że jest to konieczne dla jego zdrowia. Ta sama dawka lecznicza zwykle działa przez wiele lat. Poziomy TSH mogą się czasem zmieniać, szczególnie w czasie ciąży, przy chorobie serca lub w trakcie menopauzy. Nadmierna ilość hormonu tarczycy może przyspieszyć utratę kości, co z kolei może nasilić osteoporozę lub wywołać tę chorobę. Nadmierne leczenie lewotyroksyną może również powodować zaburzenia rytmu serca.

DIETA

Zbilansowana dieta jest istotnym elementem terapii i nie można nie doceniać jej wpływu na poprawę zdrowia. Najlepiej jest, aby była skomponowana indywidualnie, razem z dietetykiem. Chorzy z limfocytowym zapaleniem tarczycy powinni spożywać posiłki nawet 4-5 razy dziennie w regularnych odstępach czasu. Dania powinny być urozmaicone. Należy zdecydowanie pomijać dania typu fast food oraz słodycze i napoje słodkie. Nie należy też zapominać o właściwym nawodnieniu organizmu, wypijając około 2l płynów dziennie. Warto również zadbać o obecność w diecie produktów bogatych w składniki, ważne dla pracy tarczycy takich jak jod, selen, żelazo i cynk. Ze względu na częstość występowania zaparć, dieta chorego na Hashimoto powinna zawierać w sobie dużo błonnika pokarmowego, a białko powinno pochodzić z chudych gatunków mięs, ryb oraz mleka o obniżonej zawartości tłuszczu.

Dieta nie powinna zawierać produktów zawierających tzw. związki wolotwórcze, które znajdują się w warzywach kapustnych takich jak kalafior, brokuły, kalarepa, jarmuż oraz soi, brukwi i rzepie. Niektóre opracowania zalecają wykluczenie z diety glutenu i laktozy. Jest to zasadne tylko u pacjentów, u których faktycznie występuje celiakia, ponieważ jednym z jej objawów jest zaburzenie wchłaniania tyroksyny. Nietolerancja na gluten występuje częściej u pacjentów ze schorzeniami autoimmunologicznymi, ale nie dowiedziono, że usunięcie go z diety eliminuje te schorzenia. Nietolerancja laktozy może towarzyszyć każdej chorobie. Prowadzi do zaburzeń wchłaniania leków dlatego ma znaczenie w przypadku chorób tarczycy i ogranicza się jej spożycie.

Obecnie lekarze podkreślają jak ogromną rolę w leczeniu Hashimoto odgrywa minimalizowanie stresu, odpowiednia dieta, zwiększona aktywność fizyczna, dostosowana do możliwości chorego, odpoczynek i wiele innych czynników, które wpływają bezpośrednio na pracę całego organizmu.