Przerost flory bakteryjnej SIBO

Przerost bakteryjny jelita cienkiego (SIBO, z ang. Small Intestine Bacterial Overgrowth) to stan, w którym mikroorganizmy namnażają się w jelicie cienkim w liczbie przekraczającej 100 tysięcy na 1 ml treści jelitowej, podczas gdy norma wynosi od 10 do 100 tysięcy na 1 ml. Dla porównania, w jelicie grubym występuje około 20 miliardów bakterii na 1 ml.

Badania wykazały, że SIBO ma negatywny wpływ zarówno na strukturę, jak i funkcję jelita cienkiego. Może istotnie zakłócać proces trawienia pokarmów oraz wchłaniania składników odżywczych, głównie poprzez uszkodzenie kosmków jelitowych i błony śluzowej. Dodatkowo może prowadzić do zwiększonej przepuszczalności jelitowej, co umożliwia przenikanie dużych cząsteczek białka do krwiobiegu. To z kolei może skutkować różnymi powikłaniami, takimi jak reakcje immunologiczne, które mogą być przyczyną alergii pokarmowych lub chorób autoimmunologicznych.

PRZYCZYNY SIBO

1. Zaburzenia motoryki jelit

• Uszkodzenie wędrującego kompleksu mioelektrycznego MMC

Wędrujący kompleks mioelektryczny to cykliczny proces ruchów perystaltycznych jelit i migracji kosmków w okresach postu (dłuższych przerw między posiłkami oraz w nocy). Celem MMC jest usunięcie niestrawionych resztek pokarmowych i transport ich z jelita cienkiego do jelita grubego. Jeżeli działanie MMC jest zaburzone, to w jelicie cienkim zalegają cząsteczki stanowiące doskonałą pożywkę dla bakterii.

Uszkodzenie MMC może wynikać z różnych czynników, w tym:

• Zaburzeń w wydzielaniu kwasu żołądkowego i niedokwaśności żołądka. Kwas żołądkowy jest niezbędny do utrzymania niskiego pH, które zapobiega nadmiernemu namnażaniu się szkodliwych bakterii.

• Infekcji, takich jak rotawirusowe lub tzw. jelitówki, które prowadzą do pojawienia się chorobotwórczych bakterii i wirusów, co może wywołać nadmierną reakcję układu immunologicznego.

• Zaburzeń w pracy tarczycy, np. autoimmunologicznego zapalenia tarczycy Hashimoto. Hormony tarczycy mają istotny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego.

• Fizycznego i emocjonalnego stresu, związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym lub nieprawidłowymi poziomami hormonów stresu, takimi jak kortyzol i kortyzon.

2. Zespół nieszczelnego jelita

Uszkodzona flora jelitowa i zniszczone kosmki jelitowe prowadzą do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych, co skutkuje tym, że duża część tych składników przedostaje się poza jelito lub zatrzymuje się w nim, stanowiąc pożywkę dla bakterii.

3. Uszkodzenie zastawki krętniczo-kątniczej

Zastawka krętniczo-kątnicza, znana także jako zastawka jelitowa, jest jedną z kluczowych zastawek w układzie pokarmowym. Jej główną rolą jest regulowanie przepływu treści pokarmowej między jelitem cienkim a jelitem grubym. Zapobiega cofaniu się treści pokarmowej z jelita grubego do jelita cienkiego, co umożliwia skuteczne wchłanianie składników odżywczych oraz reguluje tempo trawienia.

4. Nieprawidłowa flora bakteryjna zasiedlająca jeito cienkie

Przykładowo brak Lactobacillus, który jest odpowiedzialny między innymi za stymulację wydzielania przeciwciał IgA, istotnych dla ochrony błon śluzowych przewodu pokarmowego.

OBJAWY SIBO

Najczęstsze objawy sibo obejmują:

• bóle brzucha
• wzdęcia
• gazy
• biegunki lub zaparcia
• odbijanie
• zmiana rytmu wypróżnień i konsystencji stolca

Inne objawy, które mogą współtowarzyszyć SIBO:

• zaburzenia nastroju
• bóle stawów
• trądzik
• niedobory witaminowe i mineralne itd.,
• utrata masy ciała przy zaostrzonym stanie.

DIAGNOSTYKA SIBO

Najczęściej stosowaną metodą diagnostyczną celem wykrycia SIBO jest bezinwazyjny oddechowy test wodorowo-metanowy. Test polega na spożyciu roztworu laktulozy, który jest pożywką dla bakterii bytujących w jelicie cienkim. Po jego przetworzeniu bakterie produkują gaz. Następnie mierzy się poziom gazów (zwykle wodoru lub metanu) w wydychanym powietrzu pacjenta w regularnych odstępach czasu. Podwyższone stężenie tych gazów może wskazywać na obecność SIBO.

LECZENIE SIBO

Jedną z metod leczenia SIBO jest stosowanie antybiotyków w celu eliminacji szkodliwych bakterii z jelita cienkiego. Niemniej jednak, badania wykazują, że u połowy pacjentów dochodzi do nawrotu choroby około roku po zakończeniu antybiotykoterapii. Aby osiągnąć trwałe rezultaty, konieczne jest uwzględnienie głębszych przyczyn rozwoju nadmiernego wzrostu szkodliwej mikroflory w jelicie cienkim.

Jednym z najczęstszych czynników prowadzących do nadmiernego wzrostu flory bakteryjnej jest nieprawidłowa motoryka jelit. Nowe badania sugerują, że pacjenci z nawracającym SIBO często cierpią na ,,leniwe jelito”, co oznacza spowolniony przepływ treści pokarmowej przez jelita. W takich przypadkach kluczowe jest zastosowanie odpowiedniej diety i suplementacji, aby stymulować działanie jelit.

W miarę postępów w badaniach nad SIBO coraz lepiej rozumiemy złożoność tej choroby i konieczność spersonalizowanego podejścia do leczenia, uwzględniając różnice indywidualne każdego pacjenta. Dążymy do maksymalizacji efektów terapeutycznych, przy jednoczesnym dostosowaniu się do unikalnych potrzeb każdej osoby dotkniętej tą dolegliwością.