Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

Choroba wrzodowa, atakująca żołądek i dwunastnicę, charakteryzuje się silnym bólem w nadbrzuszu. Nie zawsze jednak daje wyraźne objawy, co może prowadzić do błędnego diagnozowania.

Powstawanie ubytków w postaci kraterów w błonie śluzowej żołądka, dwunastnicy lub jelit stanowi główny objaw choroby wrzodowej. Te ubytki, które mogą osiągać różne rozmiary – od kilku milimetrów do kilku centymetrów – mogą nawet przekraczać grubość ściany żołądka lub dwunastnicy, prowadząc do perforacji i obumierania zdrowych komórek.

Choroba wrzodowa jest jednym z najczęściej rozpoznawanych schorzeń układu trawiennego, dotykając około 5-10% dorosłych. W przypadku wrzodów żołądka częstość zachorowań u obu płci jest podobna, natomiast na wrzody dwunastnicy mężczyźni zapadają dwa razy częściej niż kobiety. Nawet dzieci mogą być narażone na tę chorobę, manifestując podobne objawy jak u osób dorosłych.

Główną przyczyną rozwoju choroby wrzodowej jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori, odpowiedzialne za nawet 70% wrzodów żołądka i 75-90% wrzodów dwunastnicy. Nadmiar kwasu solnego może również prowadzić do uszkodzenia błony śluzowej żołądka. Dodatkowo, długotrwałe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, popularnych w leczeniu bólu, może drażnić błonę śluzową przewodu pokarmowego, sprzyjając rozwojowi choroby wrzodowej.

Inne czynniki, takie jak uszkodzenia układu pokarmowego, refluks żółciowy do żołądka, palenie papierosów, nadmierne spożycie alkoholu, przewlekły stres i niezdrowa dieta, również mogą przyczynić się do powstawania i nasilenia się choroby wrzodowej. Istotne jest utrzymanie równowagi w całym przewodzie pokarmowym, aby uniknąć wystąpienia wrzodów.

OBJAWY CHOROBY WRZODOWEJ ŻOŁĄDKA LUB DWUNASTNICY

Objawy choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy mogą być zróżnicowane i często zależą od stopnia zaawansowania schorzenia oraz indywidualnych cech pacjenta.

Niektórzy mogą doświadczać wyraźnych objawów, podczas gdy u innych mogą wystąpić jedynie subtelne lub wręcz brakujące dolegliwości. Poniżej przedstawiam najczęstsze symptomy tej choroby:

• Ból w nadbrzuszu: Jest to jeden z najczęstszych objawów choroby wrzodowej. Ból może być opisany jako pieczenie, uczucie pieczenia, tępy ból lub uczucie ucisku. Lokalizuje się najczęściej w okolicy górnej części brzucha, w okolicy żołądka lub pod mostkiem. Czasami może promieniować do pleców.

• Nudności i wymioty: Osoby z chorobą wrzodową mogą doświadczać nudności, a w niektórych przypadkach również wymiotów. Nudności mogą występować zarówno na czczo, jak i po posiłkach.

• Spadek masy ciała: Niektórzy pacjenci mogą zauważyć niezamierzony spadek masy ciała, który może być wynikiem zmniejszonego apetytu, unikania jedzenia ze względu na ból brzucha lub zaburzeń trawienia.

• Zgaga i refluks: Choroba wrzodowa często towarzyszy objawom zgagi, czyli pieczeniu w przełyku, oraz refluksowi żołądkowemu, czyli cofaniu się treści żołądkowej do przełyku, co może powodować pieczenie lub ból w klatce piersiowej.

• Utrata apetytu: Niektórzy pacjenci z chorobą wrzodową mogą stracić apetyt ze względu na ból brzucha, nudności lub inne dolegliwości związane z trawieniem.

• Krwawe wymioty lub stolce: W przypadku powikłań choroby wrzodowej, takich jak krwawienie z wrzodu, mogą pojawić się objawy krwi w wymiocinach lub kałach.

• Inne objawy: Mogą wystąpić także inne objawy, takie jak uczucie pełności, wzdęcia, niestrawność, uczucie ciężkości w żołądku, zmęczenie czy nietolerancja niektórych pokarmów.

Warto zauważyć, że objawy te mogą się różnić w zależności od lokalizacji wrzodu (żołądkowy lub dwunastniczy) oraz od indywidualnych cech pacjenta.

PRZYCZYNY CHOROBY WRZODOWEJ ŻOŁĄDKA LUB DWUNASTNICY

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy może mieć różnorodne przyczyny. Oto najczęstsze z nich:

• Zakażenie bakterią Helicobacter pylori: Jest to najczęstsza przyczyna choroby wrzodowej. Bakteria ta może osiedlać się w błonie śluzowej żołądka lub dwunastnicy, powodując stan zapalny i tworzenie się wrzodów.

• Nadmiar kwasu solnego: Nadmierna produkcja kwasu solnego przez komórki okładzinowe żołądka może prowadzić do uszkodzenia błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy, co sprzyja powstawaniu wrzodów.

• Przewlekłe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ): Leki te, takie jak ibuprofen, aspiryna czy naproksen, mogą drażnić błonę śluzową żołądka i dwunastnicy, co zwiększa ryzyko powstania wrzodów.

• Palenie papierosów: Palenie papierosów może wpływać na zmniejszenie ilości śluzu w żołądku, co sprzyja uszkodzeniu błony śluzowej i rozwojowi wrzodów.

• Nadużywanie alkoholu: Alkohol może drażnić błonę śluzową przewodu pokarmowego, co zwiększa ryzyko powstania wrzodów.

• Nadmierna produkcja kwasu solnego podczas stresu: Stres może prowadzić do zwiększonej produkcji kwasu solnego przez żołądek, co może przyczynić się do uszkodzenia błony śluzowej i powstania wrzodów.

• Uszkodzenia spowodowane cofaniem się żółci do żołądka: Jeśli żółć cofa się do żołądka, może ona uszkodzić błonę śluzową, co sprzyja powstawaniu wrzodów.

• Genetyczne predyspozycje: Istnieje również czynnik genetyczny predysponujący do wystąpienia choroby wrzodowej.

DIAGNOSTYKA CHOROBY WRZODOWEJ ŻOŁĄDKA LUB DWUNASTNICY

Jedną z głównych metod diagnostycznych choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy jest gastroskopia. Podczas tego badania lekarz może bezpośrednio obejrzeć wnętrze żołądka i dwunastnicy, ocenić wygląd błony śluzowej oraz pobrać próbki tkanki do badania histopatologicznego w celu potwierdzenia obecności wrzodu oraz wykluczenia innych schorzeń. Badanie to pozwala także na wykrycie obecności bakterii Helicobacter Pylori, która stanowi jedną z najczęstszych przyczyn tej choroby. Gastroskopia oraz test oddechowy są uznawane za najbardziej czułe narzędzia diagnostyczne do wykrywania obecności Helicobacter pylori.

LECZENIE CHOROBY WRZODOWEJ ŻOŁĄDKA LUB DWUNASTNICY

Leczenie choroby wrzodowej skupia się przede wszystkim na eliminacji czynników wywołujących i nasilających jej objawy. W większości przypadków konieczne jest usunięcie bakterii Helicobacter pylori z żołądka, jednocześnie zmniejszając produkcję kwasu żołądkowego. Proces ten, zwany eradykacją, często wymaga zastosowania kombinacji antybiotyków i leków zmniejszających wydzielanie kwasu żołądkowego. W sytuacjach, gdy leczenie farmakologiczne okazuje się nieskuteczne, konieczne może być leczenie operacyjne, polegające na chirurgicznym usunięciu wrzodu wraz z fragmentem żołądka lub dwunastnicy.

W przypadku wrzodów żołądka, leczenie naturalne opiera się głównie na zmianie stylu życia i nawyków żywieniowych. Dieta powinna być lekkostrawna, niskokaloryczna i niskotłuszczowa, a potrawy najlepiej gotowane lub duszone. Należy unikać produktów pełnoziarnistych, makaronów, kasz, tłustego czerwonego mięsa, serów, roślin strączkowych oraz innych ciężkostrawnych produktów. Wskazane jest również ograniczenie spożycia kawy, herbaty, ostrych i pikantnych przypraw. Posiłki powinny być niewielkie, lekkostrawne, spożywane często i regularnie, nawet 6 razy dziennie. Alkohol i papierosy należy całkowicie wyeliminować z codziennej diety.

Zioła mogą być również pomocne w leczeniu choroby wrzodowej. Badania sugerują, że zioła takie jak kurze ziele, liść mącznicy lekarskiej, szałwia lekarska, ziele dziurawca oraz babka lancetowata mogą korzystnie wpływać na układ pokarmowy. Picie naparu z rumianku i kwiatów nagietka, a także spożywanie kurkumy i pieprzu dwa razy dziennie, może przynieść ulgę w przypadku dolegliwości żołądkowych.